Boy Uzatma Ameliyatı Nedir?
Boy uzatma ameliyatı, sağlık sorunları ya da estetik nedenlerle bacak uzunluğunu artırmak için yapılan ortopedik bir cerrahi işlemdir. Sadece bacaklara değil kollara da uygulanabilen ameliyat, uzatılması planlanan kemiğin kesilmesi ve ikiye ayrılmış uçlar arasındaki boşluğu genişletmek için harici ya da dahili bir fiksatörün kullanılması ile uygulanır.
Boy Uzatma Ameliyatı Neden Yapılır?
Genetik kökenli ya da çocukluk çağında geçirilen çeşitli hastalıklar boyun ciddi derecede kısa olmasına neden olabilir.
Boy uzatma ameliyatı, en sık olarak cücelik durumunda yapılır. Fakat farklı nedenlerle boyu kısa kalmış ve büyüme kıkırdakları kapanmış herkeste uygulanabilir. Bununla birlikte, koldaki kısalık ve deformasyonu düzeltmek için de uzatma ameliyatı kullanılabilir. Cücelik veya puberte prekoks adı verilen erken ergenlik dönemlerinde olduğu gibi son derece kısa boya sahip bireylerin hem kollarını hem bacaklarını uzatmak için başarıyla uygulanabilir
Bu problem için tedavi edilen birçok hasta, doğumsal bir kusur, çocuklukta büyüme plakası hasarı veya kemiklerin deforme olmuş bir pozisyonda iyileşmesi sonucu oluşan bacak boyu eşitsizliğine sahiptir. Bacak boyları farklı olan bu hastalarda kısa olan bacağa uzatma tedavisi yapılarak bacak uzunlukları eşitlenebilir. Bacakta kısalığın yanında ek deformite varsa uzatma ameliyatı esnasında tedavisi sağlanır.
Boy Uzatma Ameliyatı Çeşitleri Nelerdir?
Kademeli boy uzatma teknikleri kullanılan cihazlara göre temelde 3 çeşit ameliyat çeşidi vardır;
- Eksternal fiksasyon (ilizarov tekniği)
- İnternal fiksasyon (motorlu çivi)
- Kombine teknik
Boy uzatma cerrahisinde uzun zamandır ilizarov tekniği de denilen ve bacağa dışarıdan uygulanan eksternal fiksatörler kullanılmaktaydı. Ancak artık bu cihazlar yerini vücudun içine yerleştirilen ve dışarıdan kumanda edilebilen internal fiksatörlere bıraktı. İnternal fiksatörler küçük bir kesi ile vücudun içerisine yerleştirilir ve kozmetik sonuçları daha iyidir. Çünkü eksternal cihazlarda bacaklarda yapılan uzatma miktarı kadar iz kalır. Kombine teknikte ise hem internal hem de eksternal fiksatörler kullanılır.
Boy Uzatma Ameliyatı Nasıl Yapılır?
İşleme uzatılması planlanan kemiğin enine ikiye kesilmesiyle başlanır. Bu kesme işlemine osteotomi denir. Kesme işleminden sonra bacak birkaç farklı harici ve/veya dahili sabitleme cihazlarından bir ve birkaç tanesi kullanılarak stabilize edilir. Tedavi iki aşamadan oluşur.
İlk aşamada, kesilen kemik yerleştirilen cihazla çok yavaşça ayrılır. Osteotomi bölgesinde yeni kemik büyümesini teşvik eden bu ayırma işlemiyle kemik oluşumuna distraksiyon osteogenezi adı verilir. Yeni kemik dokusunun sürekli büyümesi için cihazdaki pimlerin günde dört kez, her bir ayarlamada ¼ milimetre olmak üzere toplamda 1 milimetre uzatılması sağlanır. Kemiğin uçları arasındaki boşluk açıldıkça, vücut istenen uzunlukta kemik oluşana kadar boşlukta yeni doku üretmeye devam eder. Var olabilecek travmadan kaynaklanan kemiğin yanlış hizalanması gibi herhangi bir deformasyonu düzeltmek için sabitleme cihazlarında ilave ayarlamalar yapılabilir. Bu aşamada, hastalar koltuk değneği yardımıyla yürümeyi öğrenirler.
Tedavinin ikinci aşamasında kemik sertleşir ve iyileşir. Konsolidasyon aşaması olarak adlandırılan bu evrede hasta yavaş yavaş etkilenen uzuv üzerinde daha fazla ağırlık koyabilir ve koltuk değneği olmadan yürümeye başlar. Yeni kemik dokusunun tamamen iyileştiği düşünülüyorsa röntgen filmi çekilerek iyileşme doğruladıktan sonra fiksasyon cihazı çıkarılır. Hasta artık bacaklarını normal şekilde kullanabilir ve günlük hayata dönebilir. Bu aşama tamamlandığında, oluşan yeni kemik dokusu vücuttaki diğer tüm kemikler kadar güçlüdür.
Operasyon sonrasında ortalama hastanede kalış süresi iki gündür. Prosedür büyük kesikler veya kemik greftleri içermez. Genel olarak, ameliyat öncesinde mevcut ağrı problemi olmayan hastalar, ameliyat veya iyileşme süreci ile ilişkili olarak önemli ağrı yakınması bildirmez. Genel olarak, uzuv uzatma ameliyatları yaklaşık %95 gibi yüksek başarı oranına sahiptir. Ameliyat izi genellikle minimaldir; çünkü çoğu işlemde sadece küçük kesiler yeterlidir.
Boy Uzatma Ameliyatı İyileşme Süresi Ne Kadardır?
Boy uzatma ameliyatı için iyileşme süresi hastadan hastaya değişiklik gösterir. Tedavinin 2. Aşaması olan konsolidasyon süreci özellikle yetişkinlerde bazen oldukça uzun bir zaman dilimini kapsayabilir. Genel bir kural olarak, çocuklar, yetişkin hastalara göre iki kat daha hızlı iyileşirler. Örneğin istenen hedef yeni kemik büyümesinin 4 santimetre olması durumunda, bir çocuğun sabitleme cihazını üç ay kullanması yeterli olurken bir yetişkinin süreci tamamlaması 6 ayı bulacaktır.
İyileşme süresince fizik tedavi uygulanması, hastanın eklemlerini esnek tutmada ve kas gücünü korumada önemli bir rol oynar. Hastalar iyileşme hızını artırmak için besleyici bir diyetle beslenmeli ve kalsiyum takviyeleri almalıdır.
Boy Uzatma Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Boy uzatma için uygulanan cerrahi işlem yaklaşık olarak 1, 5-2 saat kadar sürer. Hasta, herhangi bir komplikasyon gelişmezse genellikle 2 gün sonra hastaneden taburcu edilebilir. İyileşme sürecinin tamamlanıp sabitleme cihazlarının çıkarılmasına kadar geçen süre ise kullanılan tekniğe ve hastanın yaşına göre değişiklik gösterir. Örneğin kemik içi cihazlar ile 5 cm uzatma için gerekli süre yetişkinlerde yaklaşık olarak 4-6 ay kadardır.